W Polsce proces starzenia się społeczeństwa jest jednym z kluczowych wyzwań demograficznych. Dane opublikowane przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) w 2024 roku ukazują, że liczba ludności w Polsce wynosi 37,637 mln, z czego ponad 7,55 mln osób (ponad 20%) to osoby w wieku 65 lat i więcej. To istotny wzrost w porównaniu z rokiem 2000, kiedy to osoby starsze stanowiły 12,4% populacji.
Zmieniająca się struktura wieku mieszkańców Polski wynika przede wszystkim z dwóch czynników. Po pierwsze, niski poziom dzietności nie wystarcza, by zastąpić pokolenia. Po drugie, rosnąca długość życia, wynikająca z poprawy warunków zdrowotnych i stylu życia, sprawia, że społeczeństwo starzeje się w szybkim tempie. Przeciętna długość życia w Polsce w 2023 roku wynosiła 74,7 lat dla mężczyzn i 82 lata dla kobiet, co oznacza poprawę w porównaniu z latami wcześniejszymi.
Procesy te mają daleko idące konsekwencje społeczne, ekonomiczne i zdrowotne. Wraz ze wzrostem liczby osób w wieku poprodukcyjnym rośnie również wskaźnik obciążenia demograficznego, który w 2023 roku wynosił 23,3 osoby w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym. To oznacza, że liczba osób w wieku produkcyjnym maleje, a rosnąca populacja seniorów wymaga coraz większych nakładów na opiekę zdrowotną, system emerytalny i usługi społeczne.
Starzenie się społeczeństwa wymaga także dostosowania rynku pracy oraz systemu ochrony zdrowia. W Polsce seniorzy coraz częściej uczestniczą w aktywnościach społecznych, rozwijając zainteresowania i kontynuując pracę zawodową w ramach swoich możliwości. Według danych GUS, osoby w wieku poprodukcyjnym stanowią również coraz większy odsetek aktywnych uczestników działań kulturalnych i społecznych.
Starzenie się populacji niesie ze sobą szereg wyzwań:
- System emerytalny: Wzrost liczby osób w wieku emerytalnym przy jednoczesnym spadku liczby osób w wieku produkcyjnym stanowi obciążenie dla systemu emerytalnego. W 2022 roku na 100 kobiet w wieku produkcyjnym przypadało już 55 seniorek, podczas gdy dekadę wcześniej było to 38.
- Opieka zdrowotna: Zwiększone zapotrzebowanie na usługi medyczne i opiekuńcze dla osób starszych wymaga dostosowania infrastruktury oraz kadr medycznych.
- Rynek pracy: Zmniejszająca się liczba osób w wieku produkcyjnym może prowadzić do niedoboru siły roboczej, co z kolei wpływa na gospodarkę kraju.
