Fałszywe sklepy
Coraz chętniej robimy zakupy w sieci. Dotyczy to również seniorów – jak wynika z raportu „Seniorzy w świecie cyfrowym”, przygotowanego przez Fundację Kobiety e-biznesu, już ponad połowa (51%) ankietowanych korzysta z tej możliwości. Trudno się dziwić – to bardzo wygodne. Rosnąca popularność konkretnych usług w sieci to zawsze dodatkowa zachęta dla cyberprzestępców, aby to właśnie tam wypatrywać kolejnych ofiar swoich działań. Dlatego – kupując online nie traćcie czujności. A jakie są potencjalne zagrożenia z tym związane? Przede wszystkim – nieuczciwi sprzedawcy. Tych nie brakuje, ale jest też dobra wiadomość – da się ich rozpoznać.
Przed dokonaniem zakupu sprawdzajcie, czy na stronie znajdują się podstawowe informacje: regulamin, adres, pod jakim zarejestrowana jest firma, telefon, numer w Krajowym Rejestrze Sądowym. Poszukajcie też zasad zwrotów, upewnijcie się, czy dostępne są różne formy płatności i dostawy. Jeśli nie znajdziecie takich danych – poszukajcie innego sklepu. Waszą nieufność powinien też wzbudzić nieprofesjonalny wygląd strony, błędy językowe w opisach produktów, treści wyglądające na nieudolnie przetłumaczone lub niskiej jakości zdjęcia czy grafiki. Sklep ma bardzo szeroką ofertę i kusi bardzo wysokimi rabatami? To także może być podejrzane!
Na spokojnie
Trafiła Wam się wyjątkowo dobra okazja i chcecie od razu z niej skorzystać? Stop! Najpierw zastanówcie się, czy nie jest zbyt dobra, żeby mogła być prawdziwa. „Oferta aktualna tylko dzisiaj”, „Drugi, droższy produkt za darmo”, „Przecena 90% na cały asortyment” i inne podobne promocje raczej nie zdarzają się w prawdziwych sklepach, za to w tych fałszywych – bardzo często. Jeśli cokolwiek budzi Wasze wątpliwości – zrezygnujcie z zakupów lub postarajcie się zweryfikować wiarygodność sprzedającego. Wyślijcie wiadomość lub zadzwońcie. Danych kontaktowych nie ma na stronie? To z pewnością powinno Was zaniepokoić. Podobnie, jak brak odpowiedzi w przypadku próby nawiązania kontaktu.
Kolejna rzecz, której powinniście się bliżej przyjrzeć, to opinie innych kupujących. Zwracajcie uwagę nie tylko na ich wydźwięk, ale też na datę publikacji. Jeśli jest ich dużo, ale wystawione są w tym samym czasie, a ponadto są do siebie bardzo podobne, to znak, że możecie mieć do czynienia z fałszywym sklepem. Korzystajcie też z wyszukiwarki – jest szansa, że wcześniej oszukani klienci zdążyli już pozostawić w sieci jakieś ostrzeżenie na temat sklepu, w którym chcecie dokonać zakupów. Sami także wystawiajcie opinie – zarówno te pozytywne, jak i negatywne – dzięki temu być może ktoś inny nie wpadnie w pułapkę.
Ważna reakcja
Jeśli mimo zachowania ostrożności zdarzy Wam się zrobić zakupy w fałszywym sklepie – działajcie natychmiast! Poinformujcie o tym bank, który ma możliwość uruchomienia mechanizmu obciążenia zwrotnego, dzięki czemu możecie odzyskać pieniądze, zgłoście sprawę na policję, a także do CERT Polska, wypełniając formularz na stronie: incydent.cert.pl.
Cenne poradniki
Fundacja Instytut Myśli Innowacyjnej przygotowała poradniki dot. bezpieczeństwa w internecie w tym w trakcie zakupów. Można pobrać je na stronach:
Z różnego rodzaju oszustwami można zapoznać się na poniższym filmie:
Weryfikacja sklepu internetowego
Przed dokonaniem zakupów warto dokładnie sprawdzić wiarygodność sklepu. Profesjonalny sprzedawca udostępnia na swojej stronie pełne dane firmy, takie jak NIP, REGON, imię i nazwisko właściciela oraz adres siedziby. Brak tych informacji może sugerować, że sklep nie jest godny zaufania. Dodatkowo, obecność certyfikatów potwierdzających wiarygodność, takich jak „Trusted Shops” czy „Rzetelna Firma”, świadczy o rzetelności sprzedawcy. Warto również zwrócić uwagę na zabezpieczenia strony, takie jak certyfikat SSL, co można rozpoznać po ikonie zielonej kłódki przy adresie zaczynającym się od „https://”.
Kontakt i regulamin
Profesjonalny sklep internetowy zapewnia łatwy kontakt z obsługą klienta, udostępniając numer telefonu oraz adres e-mail. Brak tych danych powinien wzbudzić naszą czujność. Równie istotny jest regulamin sklepu; jeśli jest on niezrozumiały lub niekompletny, warto zastanowić się nad rezygnacją z zakupów w takim miejscu.
Opinie innych klientów
Przed finalizacją transakcji warto zapoznać się z opiniami innych klientów na temat danego sklepu. Pozytywne recenzje mogą świadczyć o rzetelności sprzedawcy, podczas gdy liczne negatywne komentarze powinny skłonić nas do ostrożności. Opinie można znaleźć na forach internetowych, portalach społecznościowych czy specjalistycznych stronach zbierających recenzje sklepów.
Bezpieczeństwo płatności
Podczas dokonywania płatności online należy upewnić się, że strona jest odpowiednio zabezpieczona. Nigdy nie podawajmy numeru PIN do karty kredytowej ani danych logowania do banku. Bezpieczne sklepy oferują różne formy płatności, w tym za pośrednictwem zaufanych systemów płatności, takich jak PayU czy Przelewy24. Warto również korzystać z opcji płatności przy odbiorze, jeśli jest dostępna.
Ochrona danych osobowych
Podczas zakupów online podajemy wiele danych osobowych. Warto upewnić się, że sklep chroni te informacje zgodnie z obowiązującymi przepisami. Profesjonalne sklepy posiadają politykę prywatności, w której informują, w jaki sposób przetwarzają dane klientów. Unikajmy podawania nadmiarowych informacji, które nie są niezbędne do realizacji zamówienia.
Ostrożność wobec podejrzanych ofert
Jeśli oferta wydaje się zbyt atrakcyjna, warto zachować ostrożność. Niezwykle niskie ceny mogą sugerować próbę oszustwa lub sprzedaż produktów niskiej jakości. Porównajmy ceny w różnych sklepach i zastanówmy się, czy dana oferta jest realistyczna.
Aktualizacje i wsparcie techniczne
Dbajmy o aktualizację systemu operacyjnego oraz oprogramowania antywirusowego na urządzeniach, z których dokonujemy zakupów. Regularne aktualizacje zwiększają bezpieczeństwo i chronią przed potencjalnymi zagrożeniami. W razie wątpliwości warto skorzystać z pomocy zaufanej osoby lub specjalistycznego wsparcia technicznego.
